Jednym z najbardziej intrygujących pytań jest jak chorują dzieci nieszczepione przeciwko krztuścowi.
Aby odpowiedzieć na to pytanie należy poszukać publikacji o odpowiednich kryteriach, takich jak:
- opis przebiegu krztuśca wśród dużej ilości dzieci nieszczepionych z powodów niemedycznych (tak, aby opis przebiegu krztuśca nie dotyczył jedynie dzieci nieszczepionych z powodu przeciwwskazań do szczepień),
- dane powinny pochodzić z niedalekiej przeszłości, tak aby odzwierciedlone zostały obecne warunki życia, łatwość dostępu do służby zdrowia, skuteczność metod leczenia powikłań itp.,
- dane powinny pochodzić z kraju o jak najbardziej podobnej strukturze demograficznej i podobnym stopniu rozwoju (np. podobnym odsetku dzieci niedożywionych w całej populacji dzieci).
Wszystkie te kryteria spełnia publikacja z 1997 roku z czasopisma Pediatrics – Clinical Findings in Bordetella pertussis Infections: Results of a Prospective Multicenter Surveillance Study. W prospektywnym badaniu przeprowadzonym w Niemczech w latach 1991- 1996 zbierano wymazy i szczegóły klinicznego przebiegu infekcji od dzieci, które odwiedziły gabinet lekarski z kaszlem trwającym ponad 6 dni. Istotne parametry tego badania to:
- W badanym okresie wyszczepialność w Niemczech wynosiła między 10% a 30%.
- Spośród 20 702 próbek 2592 (12,4%) stanowiły przypadki potwierdzonej infekcji bakterią B.pertussis (pałeczki krztuśca). 96% infekcji wystąpiło wśród osób nieszczepionych.
- Po 6 do 8 tygodniach od wykonania wymazu zbierano ponownie szczegółowe informacje o stanie zdrowia pacjenta.
Ogólne wyniki z tego badania dotyczące nieszczepionych osób, u których laboratoryjnie potwierdzono infekcje B.pertussis
- Wiek pacjentów od 6 dni do 41 lat, średnia wieku 4,3, mediana wieku 4,1.
- Wśród pacjentów 90,2% wykazywało kaszel napadowy, 78,9% wykazywało charakterystyczne zanoszenie się (silny wdech przypominający „pianie koguta”), 53,3% wykazywało wymioty, 5,7% miało gorączkę ≥38°C.
- Wśród pacjentów 37,9% kaszlało krócej niż 4 tygodnie, a 17,4% krócej niż 3 tygodnie.
- W 5,8% przypadkach wystąpiły komplikacje, najczęściej zapalenie płuc. Wśród niemowląt poniżej 6. miesiąca życia komplikacje wystąpiły wśród 23,8% przypadków. Odnotowano jeden zgon u 7 miesięcznego dziecka.
Szczegółowe wyniki przebiegu krztuśca u nieszczepionych osób, u których laboratoryjnie potwierdzono infekcje B.pertussis
Szczegółowe wyniki zostały zaprezentowane przez autorów tabeli nr 1, poniżej zamieszczono tłumaczenie tej tabeli
Szczegółowe dane odnośnie komplikacji u nieszczepionych osób, u których laboratoryjnie potwierdzono infekcje B pertussis
Szczegółowe dane zostały zaprezentowane przez autorów tabeli nr 2, poniżej zamieszczono tłumaczenie tej tabeli
Wyniki leczenia erytromycyną
Antybiotykoterapia została zastosowana u 130 z 1656 pacjentów (7,9%). W 111 przypadkach (85%) zastosowano erytromycynę. Z porównania pacjentów poddanych antybiotykoterapii wynika, że:
- Dzieci poddane antybiotykoterapii kaszlały dłużej niż te niepoddane antybiotykoterapii (kaszel dłuższy niż 14 dni 40,2% vs 19,3%).
- Nie zaobserwowano różnic w ciężkości przebiegu choroby (dane nieopublikowane).
- Dzieci poddane antybiotykoterapii we wczesnej fazie choroby (pierwsze 7 dni) chorowały krócej i lżej niż dzieci poddane antybiotykoterapii w późniejszym stadium choroby.
Niestety brak jest informacji o porównaniu dzieci niepoddanych antybiotykoterapii i dzieci z wczesną interwencją antybiotykową. Ponadto informacje o użyciu antybiotyków pochodziły jedynie z okresu przed pobraniem wymazu, co nie pozwala ocenić pełnego wpływu antybiotyków na długość i ciężkość choroby. Powyższe informacje odpowiadają jednak innym obserwacjom i nie polepszają słabych podstaw naukowych dotyczących skuteczności antybiotyków (szczególnie erytromycyny) w leczeniu krztuśca,
czytaj też >> Krztusiec – antybiotykoterapia w świetle EBM (medycyny opartej na dowodach).